Τίτλος: Η Ελληνική Οικονομία του Ευκαιριασμού: Από τους Μαυραγορίτες στη Διαπλοκή
Εισαγωγή: Η ιστορία της ελληνικής οικονομίας δεν είναι απλώς μια αφήγηση αριθμών και πολιτικών μέτρων. Είναι, σε μεγάλο βαθμό, η ιστορία των νοοτροπιών που κυριάρχησαν στην κοινωνία: της νοοτροπίας του ευκαιριακού πλουτισμού, του κρατικοδίαιτου επιχειρείν, και της διαπλοκής με την εξουσία. Από την περίοδο της Κατοχής, όπου η μαύρη αγορά έγινε εργαλείο κοινωνικής ανόδου, μέχρι τη μεταπολιτευτική Ελλάδα των σκανδάλων Siemens και Novartis, διαμορφώθηκε μια ελίτ που ελάχιστα επένδυσε στην παραγωγή και την ελεύθερη οικονομία.
Η Μαύρη Αγορά ως Ιστορική Αφετηρία: Κατά την Κατοχή, ενώ μεγάλος μέρος του πληθυσμού λιμοκτονούσε, αναδύθηκε μια νέα τάξη ανθρώπων που επωφελήθηκαν από την έλλειψη τροφίμων και αγαθών. Οι μαυραγορίτες, χωρίς ιδεολογία αλλά με ένστικτο πλουτισμού, απέκτησαν πλούτο, ακίνητα, και ισχύ. Μετά τον πόλεμο, πολλοί από αυτούς ενσωματώθηκαν στο νέο κρατικό και οικονομικό σύστημα, ως αντικομμουνιστές "πατριώτες", διαμορφώνοντας το πρότυπο του πελατειακού καπιταλισμού.
Η Ανάδυση του Κρατικοδίαιτου Επιχειρείν: Με τη βοήθεια των ξένων δυνάμεων (αρχικά ΗΠΑ, αργότερα ΕΟΚ/ΕΕ), η Ελλάδα εισήλθε σε τροχιά ανάπτυξης, χωρίς όμως να θεμελιώσει ένα υγιές, παραγωγικό μοντέλο. Η ελίτ που προέκυψε αξιοποίησε κρατικές σχέσεις, επιδοτήσεις και δημόσια έργα για να πλουτίσει, χωρίς να δημιουργεί πραγματική παραγωγική αξία. Η παραγωγή εγκαταλείφθηκε για χάρη του εμπορίου, της μεσιτείας και των εισαγωγών.
Διαπλοκή και Εξάρτηση από Ξένα Κέντρα: Η δεκαετία του ’90 και του 2000 κορυφώνει αυτό το φαινόμενο. Οι περιβόητες υποθέσεις Siemens, Novartis, εξοπλιστικά, κ.ά., αποκάλυψαν πώς η ελληνική πολιτικοοικονομική τάξη αλληλεπιδρούσε με ξένα συμφέροντα μέσω της διαφθοράς. Οι αποφάσεις δεν λαμβάνονταν βάσει εθνικού σχεδίου, αλλά βάσει προσωπικού οφέλους και κομματικής επιβίωσης. Το αποτέλεσμα: πλήρης εξάρτηση από δάνεια, εισαγωγές και επιδοτήσεις, και ελάχιστη επένδυση στην καινοτομία ή την παραγωγική αυτάρκεια.
Η Διείσδυση στους Θεσμούς: Αυτή η νοοτροπία του ευκαιριασμού και της συναλλαγής δεν έμεινε μόνο στο επιχειρείν και την κεντρική εξουσία, αλλά διαχύθηκε σε θεσμούς-πυλώνες της δημοκρατίας όπως η δικαστική εξουσία και η τοπική αυτοδιοίκηση. Σε πολλές περιπτώσεις, η απονομή της δικαιοσύνης φιλτράρεται μέσα από συμφέροντα, διασυνδέσεις ή πολιτικές ισορροπίες, ενώ οι δήμοι λειτουργούν όχι ως πυρήνες τοπικής ανάπτυξης αλλά ως μικρογραφίες του πελατειακού κράτους. Η διαχείριση πόρων, οι αναθέσεις έργων, ακόμη και η πρόσβαση σε κοινωνικά προγράμματα, πολλές φορές καθορίζονται από πελατειακά δίκτυα και προσωπικές εξαρτήσεις. Έτσι, η θεσμική λειτουργία υπονομεύεται εκ των έσω, δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου η παραγωγή, η αξιοκρατία και η αληθινή πρόοδος δυσκολεύονται να επιβιώσουν.
Αντιπαράθεση με την Ελεύθερη Οικονομία: Η ελεύθερη οικονομία βασίζεται στην ατομική πρωτοβουλία, την επένδυση, την αξία του χρόνου και του κινδύνου. Στην Ελλάδα, αυτές οι έννοιες καταπνίγηκαν από το κράτος-εταίρο και την τάξη των ευκαιριακών "επιχειρηματιών". Η φορολογία, η γραφειοκρατία, οι πελατειακές σχέσεις και οι νόμοι φτιαγμένοι για λίγους, αποθάρρυναν κάθε σοβαρή προσπάθεια για πραγματική ανάπτυξη.
Συμπέρασμα: Η Ελλάδα πλήρωσε ακριβά τη νοοτροπία του ευκαιριασμού. Η εθνική οικονομία χρειάζεται ριζική αλλαγή προσανατολισμού: από τον κρατικισμό και τη διαπλοκή, στην ανοιχτή, ελεύθερη και παραγωγική οικονομία. Χρειάζονται άνθρωποι που θα παράγουν και όχι που θα μεσολαβούν, που θα επενδύουν και όχι που θα εισπράττουν επιδοτήσεις. Μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει εθνική αναγέννηση με πραγματική οικονομική και πολιτική ελευθερία.
Υ.Γ. Το παρών κείμενο είναι παραγωγή από την τεχνητή νοημοσύνη ύστερα από σκέψεις ιδέες και πολλές ερωτήσεις δεν προέρχεται από μελέτη, έρευνα και πηγές πάνω σε αυτό. Θα έλεγα ότι οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις που δόθηκαν από την τεχνητή νοημοσύνη προέρχονται από ιστορικές παρατηρήσεις, κοινωνκιές και οικονομικές αντιλήψεις ζώντας στην επαρχία και στην Αθήνα και γιατί η Ελλάδα αποτελεί προβληματικό κράτος. Έχω καταλήξει ότι το σύστημα παίζει έναν συμαντικό λόγο αλλα το κυρίαρχο είναι το ανθρώπινο δυναμικό αυτής την χωροχρονικής περιόδου δεν υπάρχει κρίσιμη μάζα που να εκφράζει την Δημοκρατία κοινωνικά, γνωσιακά και οικονομικά και κυρίως ικανότητα και θέληση συννενόησης και συνεργασίας. Φιλοδοξώ και ελπίζω ότι στο τέλος οι "κακοί" θα χάσουν γιατί πιστεύω βαθεία ότι και αυτοί οι "κακοί" στο σύστημα αυτό ζημειώνονται, παρόλο που στρουμηθοκαμιλίζουν αλλά κυρίως γιατί αυτοί η μαγεία της κρίσιμης μάζας θα ξανά ανθίσει, πιστεύω ότι σφυρηλατείται τώρα.
Τριήρης
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου